Love is a universal migraine,
A bright stain on the vision,
Blotting out reason.
(Robert von Ranke Graves ,1895-1985)
อาการปวดศีรษะจากไมเกรน เป็นที่ขึ้นชื่อในเรื่องความรุนแรง จนกระทั่ง Robert Graves กวีชาวอังกฤษ ใช้อาการของไมเกรนในการบรรยายความรักในบทกวีชื่อ Symptoms of Love ดังข้อความข้างต้น ซึ่งแปลได้ว่า ความรักทำให้ปวดศีรษะได้เหมือนไมเกรน ทำให้ตาพร่ามัว และเกิดขึ้นอย่างไร้สาเหตุ ซึ่งก็นับว่าถูกต้องทีเดียว แต่ถ้า Robert Graves เป็นแพทย์ เขาคงจะอธิบายอาการไมเกรนไว้มากกว่านี้แน่ๆ
เมื่อมีอาการปวดศีรษะ คนส่วนใหญ่จะคิดว่าตัวเองเป็นไมเกรนซึ่งในทางการแพทย์ก็สนับสนุนความเชื่อ นี้โดยระบุว่า ไมเกรนเป็นสาเหตุหลักของการปวดศีรษะ โดยทำให้ประชากรหญิงมีอาการปวดศีรษะถึง 15% และชายมีการปวดศีรษะถึง6% แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าทุกคนที่ปวดศีรษะจะต้องเป็นไมเกรน ดังนั้นเราจึงควรทำความรู้จักไมเกรนสักนิด
อาการปวดศีรษะจากไมเกรน(Migraine) นั้นจะมีลักษณะจำเพาะ คือการปวดตุบเป็นจังหวะซึ่งสันนิษฐานว่าเป็นไปตามจังหวะการขยายตัวของหลอด เลือดในสมอง ส่วนใหญ่เป็นการปวดศีรษะข้างเดียว เป็นมากขึ้นเมื่อมีการเคลื่อนไหวหรือออกแรง มักมีอาการคลื่นไส้ อาเจียนร่วมด้วย และผู้ป่วยมักไวต่อแสง เสียง หรือกลิ่น มีอาการเจ็บที่หนังศีรษะ ระยะเวลาปวดนานเป็นชั่วโมงหรืออาจนานถึง 2-3 วัน อาการปวดศีรษะไมเกรนจะเกิดซ้ำได้เรื่อยๆ และมีลำดับขั้นการเกิดอาการเป็นรูปแบบเฉพาะสำหรับผู้ป่วยแต่ละคน แต่อาจสลับข้างปวดได้
ไมเกรนแบ่งเป็น 2 กลุ่มใหญ่ คือแบบมาตรฐาน (Classic Migraine หรือ Migraine with aura) ซึ่งจะมีอาการนำมาก่อน เช่น การมองเห็นแสงวูบวาบ การมองเห็นจุดแสงบริเวณกลางจอภาพและค่อยๆขยายตัวขึ้น หรือการเห็นแสงสีสเปคตรัมต่างๆ ซึ่งเกิดจากการศูนย์เสียหน้าที่ชั่วคราวของเซลล์ประสาทสมองส่วนที่แปรผลการ มองเห็น ก่อนเกิดอาการบางคนอาจจะมีอาการนำมาก่อนช่วงสั้นๆ คืออาการ เบื่ออาหาร กระสับกระส่าย หงุดหงิด หรือซึมเศร้า เวียนศีรษะ หน้ามืด เป็นต้น ส่วนไมเกรนอีกแบบหนึ่งคือแบบทั่วไป (Common Migraine) จะไม่มีอาการนำมาก่อน
ปัจจุบัน เรายังไม่ทราบกลไกการเกิดไมเกรนที่ชัดเจน แต่เชื่อว่า ไมเกรนเกี่ยวข้องกับระบบหลอดเลือดในสมอง ระบบสารสื่อประสาท และระบบฮอร์โมนเพศหญิงซึ่งแปรปรวน ทำให้เพศหญิงมีอาการไมเกรนมากกกว่าชาย โดยเกิดอาการมากในช่วงอายุ 10-40 ปี และไมเกรนอาจเป็นโรคที่เกิดจากความผิดปกติของพันธุกรรม
อย่างไรก็ตาม มีปัจจัยที่เราสามารถควบคุมเพื่อป้องกันการกระตุ้นไมเกรนได้ คือ
1 การหลีกเลี่ยงแอลกอฮอล์
2 หลีกเลี่ยงอาหารบางประเภท ซึ่งแต่ละคน อาจมีอาหารที่กระตุ้นการเกิดไมเกรนไม่เหมือนกัน ตัวอย่างอาหารที่อาจเป็นปัจจัยกระตุ้นไมเกรน เช่น ช็อคโกแล็ต เนยแข็ง ผงชูรส สารกันบูด หรือสารกลุ่มไนเตรทซึ่งใช้ถนอมอาหารประเภทเนื้อ
3 หลีกเลี่ยงการอดอาหาร
4 หลีกเลี่ยงการอดนอน หรือการนอนยาวนานกว่าปกติ
5 หลีกเลี่ยงกลิ่นหรือน้ำมันระเหย
6 ไม่ออกกำลังกายอย่างหักโหม
7 ควบคุมอารมณ์เพื่อลดความเครียด และหลีกเลี่ยงการเปลี่ยนอารมณ์อย่างฉับพลัน จะช่วยให้ความถี่ของการปวดศีรษะลดลง เทคนิคที่สามารถปฏิบัติได้เช่น การนั่งสมาธิ การเล่นโยคะ
8 หลีกเลี่ยงแสงวูบวาบ ไฟกระพริบต่างๆ
9 การเตรียมตัวเมื่อต้องเดินทางไกลโดยเฉพาะการข้าม time zone,
10 การเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิอากาศ, ความดันอากาศ, หรือระดับความสูง อาจกระตุ้นไมเกรนได้
เมื่อมีอาการปวดศีรษะเกิดขึ้น การใช้ยาแก้ปวดตั้งแต่เริ่มมีอาการจะช่วยบรรเทาอาการปวดได้ ซึ่งชนิดและปริมาณของยาแก้ปวดสำหรับแต่ละคนอาจแตกต่างกันตามระดับความ รุนแรง และโดยทั่วไป ไม่จำเป็นต้องกินยาหากไม่มีอาการ แต่ก็มีความจำเป็นที่จะต้องพกยาที่เคยกินแล้วหายปวดไว้
มีผู้ป่วยบางรายที่อาการปวดรุนแรงมากอาจจำเป็นต้องกินยาป้องกัน คือ มีอาการปวดรุนแรงมากกว่า 3 ครั้งใน 1 เดือน, คลื่นไส้อาเจียนอย่างรุนแรง และมีผลกระทบต่อการดำรงชีวิตประจำวัน ซึ่งประเภทของยาป้องกันนั้นควรปรึกษาแพทย์
นพ.สิรวิชญ์ เดชธรรม (พ.บ.,น.บ.,บธ.ม.)
ประกาศนียบัตรอาชีวเวชศาสตร์
Wellness Center, รพ.สมิติเวช ศรีราชา
นี่คือความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับไมเกรน อ่านแล้วเชื่อหรือยังครับว่า ไมเกรนเป็นอาการของความรัก แต่เป็นความรักที่ค่อนข้างจะรันทดไปสักหน่อยนะครับ.
ที่มา http://www.samitivejhospitals.com/healthblog/Sriracha/blogdetail.php?id=38
